این مطلب را پروانه عبدالهی یکی از دوستان خوبم نوشته است. پروانه تنها سفر می‌کند و تاکنون نه تنها در داخل ایران سفر کرده، بلکه به بیش از ۱۵ کشور دنیا هم تنها سفر کرده است که در اینجا تجربیاتش را با ما به اشتراک گذاشته است.
سفر کردن بیشتر اوقات کار پرخرجی به نظر می آید ،همیشه عادت داریم آن قدر پس انداز کنیم تا بتوانیم به آن سفر رویایی که دوست داریم برویم. اما سفر رویایی اسمش را همراه دارد : رویایی !
درستش این است که بله ، سفر کردن کار پرخرجی است اما نه آنقدر که فقط بنشینیم و حسرتش را بخوریم . واقعیت این است که در دنیای امروز هرکسی بنا بر سلیقه و سبک سفرش می تواند سفر کند اما فقط آنهایی بیشتر سفر می کنند که یا خیلی پولدار هستند یا می‌توانند هزینه‌های سفرشان را مدیریت کنند. خب روی صحبت من با همه آن کسانی است که مثل خودم خیلی پولدار نیستند. اصلا یک نگاه به دور و بر خودتان بیندازید ، چند نفر را می شناسید که توانایی مالی سفرهای پر خرج و پر زرق و برق را به طور مرتب و طولانی مدت داشته باشند؟
بیشتر ما به دیدن عکس‌های جذاب و دیدنی دنیا بسنده می کنیم و از ته دل آه می کشیم تا شاید روزی معجزه‌ای بشود و کیسه پولی از آسمان در دامن ما بیفتد و بتوانیم به آن سفر رویایی برویم.
اما دوست دارم یک خبر خوب به شما بدهم : این مکان های جذاب و دیدنی از آنچه فکر می‌کنید به شما نزدیکتر هستند، فقط کافی است اراده سفر داشته باشید و تدبیر مدیریت هزینه و ارزان سفر کردن. اینجا من چند تا از تجربه ها و فوت و فن های سفر ارزان را برای شما می گویم و قول می دهم از این راه‌ها بتوانید به آرزوهای مربوط به سفرتان برسید.
اگر هدف شما دیدن مکان های جدید و کشف مکان های تازه است ، اگر دنبال ماجراجویی و طبیعت گردی هستید ، اگر دوست دارید در سفر آرامش داشته باشید این مطلب مخصوص شماست. اما اگر از آن دسته از کسانی باشید که سفر را مساوی با وقت گذرانی در مراکز خرید و کیسه‌های پر از سوغاتی می بینند این مطلب چندان باب میل شما نخواهد بود.
همچنین بخوانید: آنچه باید درباره تنها سفر کردن به ویژه برای دختران بدانید
زمان مناسب برای تهیه بلیط ارزان و برنامه‌ریزی سفر کم هزینه
فرض می کنیم مکان مورد نظر برای سفر را انتخاب کرده اید و حالا نوبت خرید بلیط است. در بیشتر کشورهای دنیا سفردوستان و کسانی که مدام در حال سفر هستند عادت دارند از شش ماه تا یک سال قبل برنامه سفرهایشان را بچینند و اقدام به خرید بلیط کنند چرا که به مراتب ارزان تر خرید می‌کنند.
اما اگر مثل من در ایران زندگی می کنید این کار برای شما امکان پذیر نیست یا بهتر است بگویم خیلی سخت است. دلیل اول اینکه بسیاری از ما از برنامه ۶ ماه آینده خود مطمئن نیستیم ، دوم اینکه بهترین قیمت ها بیشتر اوقات در سایت هایی هستند که امکان خرید از آن برای ما میسر نیست و سوم اینکه در هر صورت با توجه به گرانی ارز بلیط برای ما گران تمام می شود!
بر اساس تجربه بهترین گزینه برای ما یک بلیط لحظه آخری است، تاریخی را مشخص کنید و چند روز برای چک کردن پروازها و بلیط وقت بگذارید. همیشه در سایت های خرید آنلاین جدول قیمتی را چک کنید چون ممکن است با جابجایی یک –دو روزه سفر بتوانید بلیط ارزان‌تری پیدا کنید.
سخت گیر نباشید ، دنبال ایرلاین‌هایی بروید که بلیط بدون بار و ارزان دارند. این پروازها دو خدمات معمولی شرکت‌های دیگر مثل پذیرایی داخل پرواز را ارائه نمی‌دهند و در عوض بلیط ارزان‌تری می‌فروشند . اگر هم مثل خود من از حوادث هوایی هراس دارید قبلش چندتا چیز را به خودتان یادآوری کنید : هر پرواز ارزانی لزوما بی کیفیت نیست ، بعضی از حوادث هوایی واقعا ارتباطی به ایرلاین گران یا ارزان ندارند و اینکه تا آخرین لحظه فاکتورهای مورد نظرتان را چک کنید.
سبک سفر کنید
خوب که فکر کنید برای یک سفر معمولی چرا شما باید بیشتر از ۷ کیلو بار لازم داشته باشید؟ باور کنید لازم نیست چند جفت کفش ، سشوار و اتوی مو، همه اقلام آرایشی و بهداشتی و ملحفه و حوله به همراه داشته باشید، شما قرار است یک کفش راحتی پا کنید تا بتوانید ساعتها با آن پیاده روی کنید و یک کفش یدک و صندل برای استفاده در سرویس‌های بهداشتی هاستل‌ها.
در بیشتر مکانهای اقامتی وسیله ای برای خشک کردن مو در اختیار شما قرار می‌دهند. یک کیف کوچک (ترجیحا شفاف) برای شامپوها و مواد شوینده در ابعاد کوچک داشته باشید و به کیف آرایشتان صادقانه نگاه کنید و ببینید به جز کرم ضد آفتاب، نرم کننده و چند وسیله شخصی دیگر باقی آنها که کیف تان را اشغال و سنگین کرده‌اند گزینه های مناسبی برای سفر نیستند.
این روزها همه ی هتل ها و هاستل ها اتاقهای خود را مرتب و با ملحفه های ضدعفونی شده ی تمیز به شما ارائه می کنند اما در مورد حوله بهتر است به تناسب این که هتل یا هاستل را انتخاب می کنید تصمیم بگیرید چرا که در بیشتر هاستل‌ها باید حوله را کرایه کنید پس بهتر است حوله های سفری که جای کمتری می‌گیرند را همراه داشته باشید . و البته یک صندل یا دمپایی که جای کمتری بگیرد برای استفاده در سرویس بهداشتی، با فرض اینکه شما در اتاق چند تخته اقامت کنید سرویس بهداشتی مشترک خواهید داشت.
هرچقدر میزان بار کمتری داشته باشید هزینه بلیط هواپیمای شما به تناسب می‌تواند ارزان‌تر باشد. اگر بار بیشتری داشته باشید باید بلیط گران‌تر بخرید یا حتی اضافه بار هم پرداخت کنید.
چگونه برای فصول مختلف چمدان ببندید
نکته مهم دیگری که در هنگام چمدان یا کوله بستن برای سفرها بهتر است در ذهن داشته باشید فصل در مقصد سفر شماست. اینکه به نقطه گرمسیری یا سردسیر می‌روید در کیفیت بستن بار شما تفاوت ایجاد می‌کند. سفر به مناطق سردسیر با تصور پر کردن کوله از لباس‌های کاموایی و سنگین غیرقابل ممکن به نظر می‌رسد . اما به شما پیشنهاد می دهم در کوله تان چند جفتی جوراب پشمی بلند ، یک شلوار ورزشی ، یک لباس بادگیر ( wind stopper) و چند عددی لباس برای لایه لایه پوشیدن همراه داشته باشید و در عوض کاپشن کلاه دار مناسبی بپوشید تا نیاز نباشد آن را در کوله جا بدهید.
برای سفر به مناطق گرمسیر حتما پیراهن نازک آستین داری همراه داشته باشید تا از آفتاب سوختگی در مسیرهای پیاده روی جلوگیری کنید. در نظر داشته باشید که از سفرهای ارزان با کوله پشتی یا سفرهای ماجراجویانه حرف می زنیم چرا که واضح است بسیاری فقط برای آفتاب گرفتن سفر می‌کنند!
پیدا کردن اقامتگاه ارزان در سفر
یکی از مهمترین مراحل سفر پیدا کردن اقامتگاه ارزان است. امروزه سایت‌های زیادی برای رزرو هاستل های معتبر و خوب در سرتاسر دنیا وجود دارند اما نکته مهم این است که امتیازهای بالا برای یک اقامتگاه دلیل قطعی برای کاملا خوب بودن آنها نیست. بنابراین حتما نظرات را کامل و با دقت بخوانید .
برای سفر نپال دنبال هاستلی بسیار ارزان بودم اتفاقا قیمت هاستل‌های نپال بسیار مناسب به نظر می‌رسیدند. هاستلی را با امتیاز ۹ پیدا کردم که فقط شبی ۳ یورو بود و در محله تامل قرار داشت، چندتایی از نظرات را خواندم که اشاره کرده بودند «به نسبت قیمت خیلی عالیه » بسیاری از لوکیشن راضی بودند، چندتایی هم از قدیمی بودنش انتقاد کرده بودند. با خودم فکر کردم : « به هرحال همه جا آدم ایراد گیر پیدا میشه».
به نپال رفتم و بالاخره هاستل شبی ۳ یورویی را پیدا کردم، ساختمان کهنه و درب و داغان ورودی کوچکی داشت که روی موزاییک‌های کف آن روزنامه پهن کرده بودند مثلا برای گرفتن گل کفش مراجعین ! از کسی که آنجا بود ( چیزی به اسم رسپشن وجود نداشت ) خواستم اتاق را نشانم بدهد تا تصمیم بگیرم. از دیدن چهار تخت که به فاصله بسیار کمی از هم قرار داشتند و سرویس بهداشتی قدیمی داخل راهرو حالم گرفته شده بود و اصلا نمی توانستم حتی ماندن برای یک ساعت را آنجا تصور کنم.
اگر می پرسید پس آن همه نظرات خوب و بسیار عالی چه بود؟ باید بگویم این سوال خودم در همان شب و در زمان بازگشت از آن هاستل بود. اما بعدها در این کار حرفه‌ای شدم، به جمله بندی‌ها دقت بیشتری کردم، به تعداد روزهای اقامت، به کجایی بودن شخصی که نظر داده و به جنسیت آنها . اینکه کسی بگوید :« به نسبت قیمت خوب بود » مساوی است با ضرب المثل هرچقدر پول بدهی همان قدر آش می خوری! یعنی اینکه خواسته مودبانه بگوید : « تو فقط سه یورو پرداخت می کنی توقع زیادی نداشته باش » . یا کسی که تنها یک شب آنجا اقامت داشته ، احتمالا چند ساعتی را خسته از کوهنوردی یا پیاده روی خوابیده و انتظار بیشتری هم نداشته است. مردها معمولا آسان گیرتر از زنها هستند پس باز هم توصیه می کنم نظرات را با دقت بخوانید.
همان شبی من هاستلی پیدا کردم با قیمت شبی ۲ یورو ، همه کامنت ها عالی بود ، همه یک صدا گفته بودند وسایل هاستل نو هستند و در بیشتر کامنت ها فقط کمی از دوری آن با مرکز گله داشتند. بنابراین من قید مرکزی بودن هاستل را زدم و در عوض در اتاقی بسیار تمیز با منظره‌ای فوق العاده از شهر و سرویس بهداشتی تمیز و ملحفه‌هایی نو چند روزی اقامت کردم.
تنقلات همراه خود ببرید
خب حالا بلیط را خریده ایم ، محل افامت هم رزرو شده و ما آماده ی حرکت هستیم . همیشه در جیب های کوله تان کمی تنقلات و بسته کوچک بیسکویت داشته باشید تا در مسیر و احیانا فرودگاه‌ها مجبور به خرید نشوید چرا که همه ما خوب می دانیم قیمت هرچیز در فرودگاه‌ها چند برابر است.
وقتی به مقصد رسیدید بر فرض موجود بودن وسیله ی حمل و نقل عمومی در مقصد حتما از آن استفاده کنید . در کشورهای جنوب آسیا برای سوار تاکسی شدن حتما چانه بزنید و برحسب عکس العمل ها سعی کنید قیمت واقعی را حدس بزنید . همیشه سعی کنید در رستوران های محلی غذا بخورید و غذاهای هر منطقه را امتحان کنید . هیچ وقت کسانی را که در هرکجای دنیا فقط سراغ مک دونالد و برگر کینگ و این قبیل رستوران ها را می‌گیرند درک نکرده ام . اگر از تمیزی یا کیفیت و مزه غذاها اطمینان ندارید می‌توانید به نشانه‌ها دقت کنید . همیشه رستوران‌ها و کافه‌هایی که دانش آموزان و دانشجویان یا بهتر است بگویم جوانان معمولی بومی در آن غذا می خورند جزو رستوران های خوب هستند چرا که حتما لیست قیمت مناسبی دارند و محصول آنها آنقدر کیفیت داشته که عده‌ای جوان برای دفعات متمادی به آنجا بیایند و البته فراموش نکنید که امروزه حتی در فقیرترین کشورها هم سوشال مدیا کار خودش را می‌کند و شما مطمئنا نظرات مفیدی درباره مکان‌ها می توانید پیدا کنید.
هزینه مکانهای دیدنی
اما یکی از مهمترین هزینه ها در سفر هزینه‌های سفر بازدید از مکانهای تاریخی ، موزه ها یا جاهای دیدنی هر کشوری است . در این مورد چند نکته ی کاملا تجربی و سلیقه ای و چند پیشهاد دوستانه به نظرم می رسد . اول و مهم تر از همه اینکه این فکر را کنار بگذارید که شما ملزم به دیدن همه نقاط و مکانهای تاریخی و دیدنی یک شهر یا کشور هستید ، با خودتان صادق باشید و به جاهایی بروید و برای جاهایی از زمان و انرژی و پولتان هزینه کنید که به شما حس خوب می‌دهد و اصلا شاید شما برای همان به سفر آمده اید.
چه اهمیتی دارد اگر شما همه آن مکان های معروفی را که فلان دوست یا بلاگر رفته را ندیده باشی ؟ بطورمثال دیدن معابد در کشورهای آسیایی برای من امری بدیهی و تکراری است که در همه عکس های مسافران می بینیم اما من بعد از دیدن یک یا دو معبد در هند و نپال در کشورهای دیگر سراغ معابد نرفتم. اول اینکه با فضای معابد ارتباط برقرار نمی‌کردم ، دوم اینکه خیلی از معابد به خاطر استقبال گردشگران ورودی‌های گرانی دارند .
یکی از پشیمانی‌های من در سفر به سریلانکا بازدید از معبد دندان بودا بود. با همه وسعت و بزرگی و البته معماری‌اش وقت زیادی از من گرفت، چرا که من به سریلانکا سفر کرده بودم تا طبیعت و مردم را ببینم .
یکی دیگر از مکان هایی که همیشه مشمول هزینه است موزه ها هستند. اگر کسی هستید که طرفدار تاریخ و موزه دیدن هستید که حتما بخشی از بودجه تان برای این کار کنار بگذارید اما اگر به صرف کنجکاوی از موزه ای بازدید می‌کنید پیشنهاد می کنم قبل از تصمیم گیری برای بازدید یا عدم بازدید یک سرچ کوچک در گوگل بکنید شاید اصلا تم موزه را دوست نداشته باشید.
سوغاتی محلی بخرید
از آنجا که یکی از پرهزینه ترین بخش سفر بیشتر ایرانی‌ها سوغات و هدیه است پیشنهاد می کنم تا می‌توانید سوغاتی نخرید. چون همه می‌دانیم که بسیاری از این سوغاتی‌ها و هدیه‌هایی که می‌دهیم مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و فقط پولمان را هدر می‌دهیم. اما اگر اصرار به خرید هدیه‌ای دارید و دنبال صنایع دستی یا نمادهای هر کشوری هستید، سری به محل‌های تولید آنها یا محل زندگی افراد بومی بزنید.
چیزهای کوچک اما مربوط و مختص همان مکان را بخرید و خرید از برندهای معروف را به ذهنتان راه ندهید تا کم خرجتر و سبک‌بارتر سفر کنید و سهم کوچکی در رونق‌های تجارت‌های کوچک محلی داشته باشید.
و اما آخرین پیشنهادم برای یک سفر ارزان قیمت یک پیشنهاد کاملا دوستانه است:
برای تماشای حیوان ها و مکان هایی که با وسیله قرار دادن آنها کسب درآمد می کنند پول پرداخت نکنید. این موضوع نه تنها به مدیریت هزینه‌های سفر کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود تا پول ما برای حمایت از آزار و اذیت حیوانات خرج نشود.